Bộ trưởng Nội vụ Cộng hòa Dân chủ (CHDC) Congo Jacquemin Shabani cho biết tù nhân ở trại giam Makala tại thủ đô Kinshasa rạng sáng 2/9 tìm cách vượt ngục, nhưng bị cảnh sát phát hiện và nổ súng ngăn chặn, gây ra cảnh hỗn loạn.
24 phạm nhân thiệt mạng do trúng đạn, theo báo cáo sơ bộ của Bộ Nội vụ Congo. Tổng cộng 129 người đã chết trong sự việc, chủ yếu do bị giẫm đạp.
"59 người bị thương đã được đưa đi điều trị và có một số phụ nữ bị cưỡng hiếp", ông Shabani cho hay, nhưng không nêu chi tiết. Ông thêm rằng trật tự ở nhà tù đã được vãn hồi, dù cơ sở này đã bị đốt cháy một phần trong cuộc vượt ngục.
Người dân địa phương cho biết họ nghe thấy tiếng súng bên trong nhà tù lúc rạng sáng. Một số hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy các thi thể nằm rải rác trên mặt đất trong nhà tù, phần lớn có vết thương. Một số tù nhân khiêng những người được cho là đã chết lên một chiếc xe, theo AP.
Một quan chức nhà tù cho biết không có phạm nhân nào vượt ngục thành công và những người tìm cách chạy trốn đã bị hạ.
Cảnh sát và binh sĩ Liên Hợp Quốc tại nhà tù Makala năm 2013. Ảnh: AFP
Không có dấu hiệu cho thấy có người đột nhập nhà tù từ bên ngoài. Theo Mbemba Kabuya, Thứ trưởng Tư pháp CHDC Congo, vụ vượt ngục là kế hoạch của một nhóm tù nhân ở một khu vực bên trong trại giam.
Giới chức đã phong tỏa con đường dẫn đến nhà tù khoảng vài giờ sau khi sự việc xảy ra. Một hội đồng đã được thành lập để điều tra nguyên nhân của vụ vượt ngục.
Nhà tù Makala nằm ở trung tâm thủ đô Kinshasa và cách phủ Tổng thống khoảng 5 km. Đây là nhà tù lớn nhất ở CHDC Congo với sức chứa 1.500 người. Tuy nhiên, cơ sở này hiện giam tới hơn 12.000 tù nhân, phần lớn đang chờ ra tòa, theo báo cáo mới nhất của Tổ chức Ân xá Quốc tế.
Các nhà hoạt động cho biết trại giam này đông tới mức một số phạm nhân bị bỏ quên và chết đói. Một số tù nhân đã được thả trong năm nay nhằm giảm tải cho nhà tù.
Năm 2017, một giáo phái từng tấn công nhà tù Makala, giải thoát hàng chục phạm nhân.
Bộ trưởng Tư pháp Constant Mutamba gọi sự việc mới nhất là "hành động phá hoại có chủ đích", thêm rằng "những kẻ kích động" sẽ phải chịu hình phạt nghiêm khắc. Ông cũng công bố lệnh cấm chuyển tù nhân ra khỏi trại giam này, đồng thời cho biết giới chức sẽ xây dựng một nhà tù mới, một trong các biện pháp nhằm ứng phó tình trạng quá tải ở đây.
CHDC Congo là nước nằm ở khu vực Trung Phi, với dân số khoảng 109 triệu người. Tính theo diện tích đất liền, đây là quốc gia lớn thứ hai châu Phi và thứ 11 thế giới.
Vị trí CHDC Congo và thủ đô Kinshasa. Đồ họa: BBC
Phạm Giang (Theo AP, Reuters)